مایکروویو چگونه غذا را میپزد؟
مراحل پخت غذا در مایکروویو
- . درون یک جعبه فلزی ضخیم، یک مولد امواج مایکروویو به نام مَگنِترون(1) وجود داره. وقتیکه که شما دکمه شروع پخت رو فشار میدید، مگنترون انرژی الکتریکی را از طریق پریز برق گرفته و اون رو به امواج رادیویی با طول موج 12 سانتی متر (4.7 اینچ) تبدیل میکنه.
- . مگنترون این امواج رو به داخل محفظه غذا از طریق یک کانال هدایت میکند.
- . درون محفظه مایکرویو صفحه ای گردان هم تعبیه شده، که اینجوری پخت غذا کاملاً بصورت یکنواخت انجام بشه.
- بعد از انتشار امواج به داخل محفظه فر، اونها به دیوارههای فلزی محفظه برخورد کرده و منعکس میشوند درست مثل برخورد نور به آینه. اما وقتیکه امواج به غذا میرسند، مقدار کمی از اونها منعکس شده و بیشتر اونها از داخل غذا عبور میکنند، همین مسئله موجب حرکت و ارتعاش مولکولهای درون غذا میشود.
- حالا بعد ارتعاش مولکولهای غذا ، گرما تولید میشه، هر چی مولکولها سریعتر حرکت کنند، درجه حرارت غذا هم بیشتر میشه. بنابراین مایکروویوها انرژی خودشون رو مستقیم به مولکولهای مواد غذایی منتقل میکنند و به سرعت هم اونها رو گرم میکنند.
پخت از داخل به بیرون؟
همونطور که میدونید توی اجاقهای معمولی، گرما از طریق المنت برقی یا شعله گاز از قسمت پایین به مواد غذایی منتقل میشه، یعنی فرایند پخت عمدتاً بوسیله انتقال حرارت از لایههای بیرونی به سمت لایه های درونی مواد غذایی انجام میشه. به همین دلیله که مثلاً وقتی یک کیک را درون یک فر معمولی میپزیم ممکنه لبه اون بسوزه و قسمتهای میانی اون بصورت خام و نپخته درست بشه. (عدم پخت یکنواخت).
بعضی افراد میگن اجاق مایکروویو غذا رو از “داخل” میپزه، البته این مسئله کاملاً درست نیست. واقعیت اینه که مایکروویوها غذا رو مستقیماً از طریق مولکولهای اون درست میکنند، به خاطر همین پخت غذا با مایکروویو، نسبت به اجاقهای معمولی خیلی سریعتر و یکنواختتر انجام میشه.
نحوه پخت غذا توی مایکروویو بستگی به مواد تشکیل دهنده اون داره. امواج مایعات رو بیشتر تحریک میکنند، بنابراین موادی مثل میوه که مرکز آن حاوی مایع بیشتری هستش از درون به سمت بیرون گرم میکنه، چون داخل اون بیشترین مقدار مایعات رو داره. بنابراین موقع خوردن یک شیرینی پای سیب که با مایکروویو درست شده خیلی مواظب باشید، چون ممکنه پوسته اون گرم ولی داخلش به شدت داغ باشه. اما در خصوص سایر مواد غذایی، که مایعات اونها به طور مساوی پراکنده شدهاند، پخت غذا از بیرون به سمت داخل انجام میشه، درست مثل یک اجاق معمولی.
یکی دیگه از عوامل تأثیرگذار توی پخت، اندازه و شکل مواد غذایی هستش. امواج نمیتوانند بیش از یک یا دو سانتی متر به غذا نفوذ کنند. پس از نفوذ، انرژی این امواج مستهلک میشن. بنابراین اگه شما بخواهید غذای پر حجم رو با مایکرویوو درست کنید (یک تکه بزرگ گوشت)، تنها پوست اون توسط امواج پخته میشه و قسمتهای داخلی اون هم از طریق انتقال حرارت پخته میشه (پخت از بیرون به سمت داخل). خوشبختانه، معمولاً غذاهایی که مردم با مایکروویو میپزند، خیلی درشت و حجیم نیستند.
چه کسی مایکروویو را اختراع کرد؟
مثل بسیاری از اختراعات بزرگ، اجاقهای مایکروویو هم یک کشف تصادفی بودند. در سال 1950، مهندس برق آمریکایی آقای پرسی اسپنسر (1994-1894) برخی از آزمایشات رو با دستگاه مگنترون تو شرکتی که در اونجا کار میکرد انجام داد. در اون زمان، استفاده اصلی از امواج الکترومغناطیس فقط توی رادارها بودش. وسیله های که از اون برای ناوبری و مکانیابی هواپیماها و کشتیها استفاده میشه.
یک روز، آقای پرسی اسپنسر در حالیکه یک بسته شکلات توی جیبش بود دستگاه مگنترون رو روشن کرد، او با کمال تعجب متوجه میشه که شکلاتی که تو جبیبش بود به خاطر گرمای تولید شده مگنترون، ذوب شده. این اتفاق به او این ایده رو داد که مگنترون میتونه برای پخت غذا هم استفاده بشه. سپس برای آزمایش، تعدادی ذرت رو توسط مگنترون پخت و پس از اون یک اجاق مایکروویو را برای پخت و پز غذا طراحی کردش. در اوایل دهه 1950 تعدادی از اختراعات ثبت شده در این خصوص را به ثبت رساند. از جمله یکی برای یک دستگاه شیرینیسازی و قهوهساز مایکروویو (پروتکل اختراع ایالات متحده آمریکا 2،601،067، 17 ژوئن 1952).
اولین دستگاهی که آقای اسپنسر درست کرد نسبت به مایکروویوهای امروزی خیلی سادهتر و بزرگتر بودش. ارتفاع اون حدود 1.5 متر (5 فوت) ارتفاع بود. از اون به بعد، مایکروویوها رفته رفته پیشرفته تر و کوچکتر شدن. در حال حاضر هم میلیونها نفر در سراسر دنیا از مایکروویو به عنوان یک اجاق استفاده میکنند.
[1] Magnetron